Seçim Süreci Başlıyor
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) 19 Ekim 2023 tarihinde gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu için Yüksek Seçim Kurulu (YSK), resmi takvim ve seçim yasaklarını kamuoyuna duyurdu. Seçim takvimi, seçmen listelerinin 29 Eylül'de tamamlanmasıyla başlarken, bu listelerdeki düzeltmeler siyasi parti ve bağımsız adaylara bildirilecek.
Seçim Takvimi Detayları
YSK'nın yaptığı açıklamaya göre, seçim yasakları 24 Ağustos'tan başlayarak, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun yapılacağı 18 Ekim 2023 tarihine kadar sürecek. Siyasi partilerin cumhurbaşkanı adaylarını belirlemeleri için son tarih 9 Eylül olarak belirlendi. Ardından, adaylık başvuruları 12 Eylül'de alınacak ve bu tarihte YSK, geçici adayları ilan edecek.
Adaylık Süreci ve Propaganda
Kesin adayların belirlenmesi süreci 21 Eylül'de gerçekleştirilecek ve kamuoyuna 22 Eylül'de duyurulacak. Seçmen listeleri ise 14 Eylül'den itibaren 7 gün süreyle askıya alınacak. Bağımsız adayların oy pusulasında kullanacakları işaret veya sembolleri 15 Eylül'de YSK'ya sunmaları gerekecek. Oy pusulalarındaki adayların sıralaması, 22 Eylül'de yapılacak kura çekimi ile belirlenecek.
Seçim Propagandası ve Yasaklar
YSK'nın açıklamasına göre, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda ulusal televizyon kanalı BRT’deki propaganda yayınları 23 Eylül'de başlayacak. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim propagandası yapmak için YSK'ya 28 Eylül'e kadar dilekçe verebilecekler. Seçim yasakları ise, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu üyelerini de kapsayan 16 maddeden oluşuyor. Bu yasaklar, seçimle ilgili faaliyetlerde ve konuşmalarda KKTC 5/1976 sayılı Seçim ve Halkoylaması Yasası'na uyulmasını zorunlu kılıyor.
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Hakkında Bilgiler
KKTC'de cumhurbaşkanlığı seçimleri her 5 yılda bir halk tarafından gerçekleştirilmektedir ve dönem kısıtlaması söz konusu değildir. İlk turda bir adayın yüzde 50+1 oy alması durumunda, o aday Cumhurbaşkanı olarak seçilir. Eğer hiçbir aday bu çoğunluğu sağlayamazsa, en çok oyu alan iki adayın katıldığı ikinci tur seçimi yapılır. Seçimlerde aday olabilmek için 35 yaşını doldurmuş olmak, yükseköğrenim mezunu olmak ve KKTC yurttaşı olmak gibi kriterler aranmaktadır.
Tarihsel Bağlamda KKTC Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
KKTC'de en son 2022 yılında yapılan yerel seçimlerde seçmen sayısı 208 bin 236 olarak kaydedilmişti. Seçmen olabilmek için en az 18 yaşında olmak gerekmektedir. KKTC’nin Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, 1985-2005 yılları arasında bağımsız olarak seçilen ilk Cumhurbaşkanıdır. Denktaş, 2000 yılında aday sayısının bire inmesi nedeniyle yeniden Cumhurbaşkanı seçilmiş, 2005 yılındaki seçimlerde ise aday olmamıştır. 2005'te Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) adayı Mehmet Ali Talat, yüzde 55,59 oy oranı ile KKTC'nin 2. Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
Sonraki yıllarda ise, 2010 yılında UBP adayı Dr. Derviş Eroğlu, KKTC'nin 3. Cumhurbaşkanı olurken, 2015 yılında Mustafa Akıncı 4. Cumhurbaşkanı olarak göreve başlamış ve 2020 yılında mevcut Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 5. Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. KKTC'de 19 Ekim 2023'te yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimi, ülke için önemli bir dönüm noktası olacaktır.
