Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki Varlığı Yeniden Gündemde
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki askeri ve siyasi varlığı, ABD Kongresi’nde yeniden tartışma konusu oldu. Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi, yıllık savunma bütçesi olan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na (NDAA) Türkiye’yi hedef alan iki önemli değişiklik önerdi. Bu değişiklikler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kıbrıs’taki askeri varlığını ve Türkiye'nin bölgesel politikalarının ABD'nin güvenlik çıkarları üzerindeki etkilerini sorguluyor.
Değişikliklerin Arka Planı ve Lobiler
New York’tan Demokrat Temsilci Dan Goldman ve New Jersey’den Demokrat Temsilci Josh Gottheimer tarafından sunulan bu öneriler, Yunan kökenli Amerikan kuruluşları tarafından destekleniyor. Amerikan Helenik Enstitüsü (AHI) ve Hellenic Yunan-Amerikan Liderlik Konseyi (HALC) gibi kuruluşlar, Türkiye’nin Doğu Akdeniz politikalarını etkilemek için yoğun lobi faaliyetlerinde bulunuyor. Ayrıca, Goldman ve Gottheimer’ın Yahudi lobisiyle olan bağlantıları, bu değişikliklerin arka planında önemli bir etken olarak öne çıkıyor.
NDAA’nın Önemi ve Değişikliklerin Kapsamı
NDAA, ABD Kongresi tarafından her yıl kabul edilen en kritik yasalar arasında yer alıyor. Bu yasa, savunma harcamalarının onaylanmasının ötesinde, askeri operasyonlar, silah alımları ve ulusal güvenlik programları gibi birçok alanda politika belirliyor. Yunan basınında yer alan haberlere göre, genellikle dış politika düzenlemeleri de bu yasaya eklenmeye çalışılsa da, bu yıl yalnızca savunma ve güvenlikle doğrudan bağlantılı düzenlemelere izin verildiği bildiriliyor. Türkiye ile ilgili değişikliklerin güvenlik boyutu nedeniyle NDAA kapsamına girmesi muhtemel görünüyor.
Pentagon'dan Rapor Talebi
Goldman, Yunan lobisi AHI ile işbirliği yaparak, Pentagon’un Kıbrıs’ın kuzeyindeki Türk askeri varlığının yarattığı güvenlik tehditlerini değerlendiren kapsamlı bir rapor hazırlamasını talep eden bir değişiklik önerdi. Bu tasarı kabul edilirse, ABD Savunma Bakanlığı, İç Güvenlik Bakanlığı ve Ulusal İstihbarat Direktörlüğü işbirliği ile 180 gün içinde Kongre’ye ayrıntılı bir rapor sunacak. Raporda, ABD ve müttefiklerine yönelik güvenlik riskleri, Kuzey Kıbrıs’ta faaliyet gösteren grupların durumları ve Türkiye’nin terörizme destek verip vermediği gibi başlıklar yer alacak.
Türkiye’ye Silah Satışına Kısıtlama Önerisi
Temsilci Josh Gottheimer, ABD’nin Türkiye’ye silah ve savunma hizmeti transferini koşullara bağlamayı amaçlayan ikinci bir değişiklik önerdi. Bu düzenleme kabul edilirse, Türkiye’nin belirli koşulları sağlaması durumunda silah satışına izin verilecek. Bu koşullar arasında Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın egemenlik haklarına saygı gösterilmesi, terör örgütlerine destek verilmemesi ve ABD yapımı silahların kullanımıyla ilgili düzenlemeler yer alıyor. Eğer bu düzenleme kabul edilirse, silah satışına yönelik kısıtlamalar beş yıl boyunca geçerli olacak.
Yasa Süreci ve Gelecek Beklentileri
Goldman ve Gottheimer tarafından sunulan bu değişiklikler şu aşamada öneri niteliğinde olup, henüz yasalaşmamıştır. ABD'deki NDAA süreci, önerilerin Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi tarafından tartışılıp oylanması ile başlar. Eğer komiteden geçerse, Senato versiyonuna eklenir ve ardından Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda oylanır. Sonrasında Senato kendi versiyonunu hazırlayıp değişiklikler yapabilir. Nihai metin, her iki kanat tarafından onaylandıktan sonra Başkan’a sunulacaktır. Dolayısıyla, Türkiye’yi hedef alan bu düzenlemeler henüz bağlayıcı değil; ancak NDAA’nın yıllık olarak çıkarılması ve içerisinde yer alan hükümlerinin yasalaşma ihtimalinin yüksek olması, süreci dikkatle takip edilmesi gereken bir konu haline getiriyor.
