Sakarya Üniversitesi akademisyenleri, Kıbrıslı Türklerin özgürlük mücadelesini görünür kılmak amacıyla "Surların Altından Hayat: Gazimağusa Tüneli ve Toplumsal Bellek" isimli bir projeyi hayata geçirdi. Bu proje, Gazimağusa Tüneli'nin tarihi ve toplumsal önemini aktararak, gelecek nesillere katkıda bulunmayı hedefliyor.
Projenin Amacı ve İçeriği
Gazimağusa Belediyesinin desteğiyle başlatılan bu proje, Kıbrıslı Türklerin varoluş mücadelesinde önemli bir rol üstlenen Baykal Tüneli'nin belgeselini oluşturmayı amaçlıyor. Kıbrıs Türklerinin özgürlük mücadelesinde sığınak ve direniş merkezi olarak kullanılan bu tünel, aynı zamanda fedakarlık ve vatan sevgisinin simgesi haline gelmiştir. Proje kapsamında, tünelde çekimler yapılmış ve yapının inşasında görev almış kişilerle röportajlar gerçekleştirilmiştir.
Araştırma Ekibi ve Süreç
Proje, Sakarya Üniversitesi'nden Prof. Dr. Aytekin İşman'ın yönetmenliğinde, Doç. Dr. Mustafa Öztunç'un yapımcılığında ve Dr. Öğr. Üyesi İsmail Kurtuldu'nun görüntü yönetmenliğinde yürütülüyor. Ayrıca, Kıbrıs'tan akademisyenler Prof. Dr. Tülen Saner, Prof. Dr. Mehmet Çağlar, Prof. Dr. Behçet Öznaçar, Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Dalkılıç ve Başak Eser de projeye katkı sağlıyor. Belgesel, saha araştırmaları, tanıklıklar ve arşiv incelemeleriyle şekillenerek, tarihi mekanın kültürel ve toplumsal anlamını ortaya koymayı amaçlıyor.
Tünelin Tarihsel Önemi
Proje yöneticisi Prof. Dr. İşman, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında 1950-1974 yılları arasında süregelen çatışmaların, Kıbrıslı Türklerin büyük can kaybı yaşamasına neden olduğunu belirtti. İşman, bu dönemde zorlu koşullar altında inşa edilen tünelin, Baykal bölgesinde yaşayan Kıbrıslı Türklerin güvenliğini sağlamak amacıyla yapıldığını ifade ederek, tünelin yaklaşık 1800 Kıbrıslı Türk'ün hayatını kurtardığını vurguladı.
Gelecek Planları ve Kültürel Mirasın Korunması
Prof. Dr. İşman, projeyi tamamladıklarını ve belgeselin lansmanının KKTC Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yapılacağını belirtti. Proje, toplumsal belleği canlandırmayı, kültürel mirası korumayı ve toplumsal dayanışmaya katkı sağlamayı hedefliyor. Ayrıca, Baykal Tüneli'nin bir müze haline getirilmesi için çalışmalar yürütüldüğü ve eğitim ile seminerler düzenlenmesinin planlandığı ifade edildi.
Doç. Dr. Mustafa Öztunç, proje sürecinde arşiv taraması yaparak tünelin inşasına ilişkin belgeler, haritalar ve fotoğraflar toplandığını kaydetti. Sözlü tarih çalışmaları aracılığıyla, tünelin inşasında görev alan kişilerle yapılan mülakatlarda yaşanan zorluklar ve toplumsal hafızanın kayıt altına alındığı belirtildi. Öztunç, projeye destek veren herkese teşekkür ederek, bu çalışmanın Kıbrıslı Türklerin tarihi ve kültürel kimliğini gelecek nesillere aktaracağını vurguladı.
