Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), İsrail’den sipariş ettiği Barak MX hava savunma sistemlerinin ikinci partisinin teslim alındığını duyurdu. Bu sistem, Limasol Limanı üzerinden Ada’ya ulaştırıldıktan sonra iç bölgelere sevk edildi. Uzmanlar, Barak MX hava savunma sisteminin, Doğu Akdeniz'deki Türk hava ve kara unsurları için önemli bir tehdit oluşturduğunu ifade ediyor.
Barak MX Hava Savunma Sisteminin Teslimatı
GKRY basınında yer alan bilgilere göre, Barak MX sisteminin teslimatı güvenlik önlemleri altında gerçekleştirilmiş olup, askeri araçların limandan ayrıldığına dair sosyal medyada paylaşılan videolar dikkat çekiyor. GKRY Savunma Bakanı Vassilis Palmas, Aralık 2024’teki açıklamasında, Doğu Akdeniz’deki değişen stratejik dengeler nedeniyle hava savunmasının güçlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Bakan, bu yeni sistemlerin Baf’taki Andreas Papandreou Hava Üssü ve Mari’deki Evangelos Florakis Deniz Üssü’ne konuşlandırılacağını belirtmişti.
Stratejik Hedefler ve Ortaklıklar
Barak MX hava savunma sistemleri, mevcut Tor-M1 ve BUK M1-2 sistemlerinin yerini alacak. İlk partinin ocak ayında teslim edildiği bilgisi, ALPHA TV kanalı tarafından doğrulanmıştı. Forbes, GKRY’nin İsrail’den en az iki batarya ve çok sayıda füzeyi içeren bir anlaşma ile satın aldığını bildirdi. Tel Aviv, Kıbrıs’ı hem stratejik hem de siber güvenlik açısından kendi çıkarları doğrultusunda bir üs olarak kullanmayı hedefliyor.
Geçen ağustos ayında, İsrail, ABD ve Yunanistan ile yapılan anlaşmalar çerçevesinde Kıbrıs’ta çeşitli stratejik hamleler gerçekleştirdi. GKRY, ilan ettiği sözde münhasır ekonomik bölgenin korunması amacıyla ortak deniz devriyeleri düzenlerken, Barak MX’in ilk paketi de Ada’ya konuşlandırılmıştı. Ayrıca, İsrail Savunma Kuvvetleri’ne bağlı “8200 Birimi” tarafından kurulan siber güvenlik merkezi, KKTC’deki Türk askeri iletişim ağlarının elektronik keşfiyle görevli hale getirildi. Larnaka çevresinde faaliyet gösterdiği tahmin edilen bu merkez, Atina Siber Komutanlığı ve ABD 6.Filosu ile koordineli çalışıyor ve 2025 yılı sonuna kadar tam kapasiteye ulaşması planlanıyor.
Askeri İşbirliği ve Gelecek Planları
GKRY ile İsrail arasındaki 2017 tarihli savunma anlaşmasına 2024’te siber savaş ve elektronik harp konuları eklendi. 2019 yılında GKRY ve Yunanistan arasında yapılan askeri işbirliği anlaşmasına 2020’de ABD de dahil oldu. ABD, Andreas Papandreou Üssü’nü modernize ederek İsrail ve Yunanistan’ın kullanımına açtı ve burada düzenli tatbikatlar yapılıyor. Bu tatbikatlar sırasında radar ve istihbarat uçakları ile Lübnan, Suriye ve Türkiye izleniyor. ABD, bu faaliyetleri NATO’nun doğu kanadını güçlendirme amacıyla destekliyor.
GKRY’nin Silahlanma Politikası
GKRY Lideri Nikos Hristodoulides, Barak MX hava savunma sisteminin teslimatı ile ilgili olarak, “Ülkemiz işgal altında. Caydırıcılığımızı artırmak için ne gerekiyorsa yapacağız.” şeklinde bir açıklama yaptı. Kudüs Strateji ve Güvenlik Enstitüsü, Haziran 2025’te yayımladığı analizde, “İsrail, Kıbrıs’ı silahlandırıyor.” ifadesini kullanarak, Ada’nın Türkiye’ye karşı stratejik bir denge arayışında olduğunu vurguladı. Raporda ayrıca, GKRY’nin Hindistan’ı silah tedarikinde ortak olarak görmeye çalıştığı bilgisi yer aldı.
Öte yandan, 27 Eylül’de İsrail tarafından suikaste uğrayan Lübnan Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, şehadetinden önce İsrail’in Güney Kıbrıs’taki varlığına dikkat çekmişti. Nasrallah, olası bir savaş durumunda İsrail’in Kıbrıs’taki üslerini kullanacağına dair istihbarat aldıklarını belirtmiş ve Güney Kıbrıs’ın savaşın bir parçası olarak görüleceğini ifade etmişti.
Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Gelişmeler
GKRY’nin silahlanma faaliyetleri, Devlet Ortaklığı Programı ile ABD ve NATO’ya yakınlaşmanın bir parçası olarak değerlendiriliyor. Ocak 2023’te GKRY ile ABD arasında imzalanan anlaşma, doğrudan NATO üyeliğine hazırlık amacı taşıyor. Rum Milli Muhafız Ordusu (RMMO) yaptığı resmi açıklamada, bu programın iki taraf arasında ikili askeri işbirliğini güçlendirmeyi amaçladığını belirtti. ABD’nin Devlet Ortaklığı Programı, 1992’de başlatılan Ortak Temas Ekibi Programı’nın devamı niteliğinde olup, NATO’ya aday ülkeleri hazırlamayı hedefliyor.
Son dönemde, İsrail’in Kıbrıs’taki askeri varlığının arttığını değerlendiren Vatan Partisi Rusya Temsilcisi Doç. Dr. Mehmet Perinçek, Kıbrıs’ın Türkiye’ye karşı bir kuşatma planının parçası olduğunu belirtti. Perinçek, Ada’daki hava savunma sistemleri ve arazi alımları ile Rum kesiminin İsrail tarafından arka bahçe gibi kullanıldığını vurguladı. Bu bağlamda, KKTC’nin uluslararası alanda tanınmasının öncelikli bir görev olduğunu ifade etti. Ayrıca, GKRY’nin silahlanma stratejisi, bölgedeki askeri dengeleri etkileyebilir ve Türkiye’nin stratejik çıkarları üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir.
