KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'ın Birleşmiş Milletler (BM) 80. Genel Kurulu çerçevesinde gerçekleştirdiği görüşmelerin perde arkasında önemli gelişmeler yaşandı. KKTC Cumhurbaşkanı Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Özel Danışmanı Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, bu görüşmelerin detaylarını ve arka plandaki dinamikleri kaleme aldı.
Görüşmelerin Çerçevesi
27 Eylül'de New York'ta yapılan üçlü görüşmelere yönelik beklentilerin sınırlı olduğu biliniyordu. Rum tarafının uzlaşmaz tutumu ve her türlü görüşmeyi propaganda aracı olarak kullanma çabaları, toplantının etkisini gölgelese de, görüşmelerin sonuçları önemli yansımalar doğurdu. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Filistin'deki gelişmeler ana gündem maddesi olurken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşması dikkatleri üzerine çekti. Erdoğan, Kıbrıs Türklerinin maruz kaldığı haksız izolasyona son verilmesi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) tanınması için uluslararası toplumu davet etti.
Rum Liderin Açıklamaları
Rum lider Nikos Hristodulidis, New York'taki Amerika Kıbrıs Rum Örgütleri Federasyonu yemeğinde yaptığı konuşmada, Rum tarafının sıkışmış durumunu itiraf etti. Hristodulidis, uluslararası hukuka güvenerek "vatanımızı" kurtaramayacaklarını belirtti. Bu açıklama, Rum tarafının artan silahlanma çabalarının gerçek niyetini gözler önüne serdi. Ayrıca, Genel Kurul'daki konuşmasında Türkiye’ye yönelik saldırgan bir dil kullanarak düşmanlıklarını sürdürdü.
Üçlü Görüşmenin İçeriği
New York'taki üçlü görüşmelerde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in, önceki gayrıresmi toplantılarda mutabakata varılan işbirliği önerilerinin uygulanmasına dair her iki taraftan bilgi alması amaçlanıyordu. Bu kapsamda, Cumhurbaşkanı Tatar, Guterres ile bir araya gelerek iklim değişikliği, enerji güvenliği gibi küresel zorlukların Ada'da işbirliğini zorunlu kıldığını vurguladı. Tatar, yeni sınır kapıları ve enerji işbirliği gibi konularda somut ilerleme talebinde bulundu.
Görüşmelerin Sonuçları
Görüşmelerin ardından, Cumhurbaşkanı Tatar ve Rum lider Hristodulidis’in katıldığı toplantıda, Tatar önemli mesajlar verdi. Guterres’in sunduğu "yeni ve olumlu bir atmosfer" çağrısına rağmen, KKTC’ye yatırım yapan iş insanlarının tutuklamaları ve diğer ekonomik engeller ile ilgili sorular yöneltti. Bu bağlamda, Ada çevresindeki hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı ve enerji işbirliği konularında Rum tarafının tutumunu sorguladı.
Toplantı sonrası Rum liderin, müzakerelerin daha önceki noktadan başlayacağı yönündeki ifadesi dikkat çekti. Ancak BM’nin resmi açıklamalarında, federasyon vurgusu yapılmaması, Kıbrıs meselesinin çözümüne dair yeni bir perspektif sunuyor. Bu durum, Kıbrıs Türk tarafının egemen eşitlik ve uluslararası statüsünün tanınması gerekliliğini bir kez daha gündeme getirdi.
Cumhurbaşkanı Tatar, bu görüşmelerle birlikte Kıbrıs Türk halkının menfaatlerini en üst düzeyde savunarak yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde önemli bir avantaj elde etti. Tatar’ın kararlı duruşu, KKTC’nin uluslararası alandaki varlığını pekiştirerek, Kıbrıs Türkü’nün bir "özne" olarak görülmesi gerektiği mesajını net bir şekilde iletti.
