Lübnan'ın Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile imzaladığı Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) Sınırlandırma Anlaşması, Meclis onayına sunulmadan gerçekleştirilmesi nedeniyle hukuki ve siyasi tartışmalara yol açtı. Anlaşma, 26 Kasım'da Beyrut'taki Baabda Sarayı'nda yapılan bir törenle imzalandı. Ancak, bu durum Lübnan'da anayasal ve meşruiyet açısından soru işaretleri oluşturdu.
Hukuki Tartışmaların Arka Planı
Lübnan hükümeti, bu anlaşmanın deniz işbirliğini artıracak ve doğal kaynakların araştırılmasını destekleyecek bir adım olduğunu savunuyor. Ancak, hukuk uzmanları ve bazı milletvekilleri, anlaşmanın Meclis onayına sunulmadan imzalanmasının anayasal bir ihlal olduğunu öne sürüyor. Bu bağlamda, Lübnan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Fayiz Rasamini'nin GKRY lideri Nikos Hristodulidis ile gerçekleştirdiği imza töreni, eleştirilere maruz kaldı.
Milletvekillerinin Tepkisi
Lübnanlı milletvekili George Okais, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Lübnan Anayasası'nın 52. maddesine atıfta bulunarak, devletin mali yükümlülüklerini ilgilendiren herhangi bir anlaşmanın Meclis onayından geçmeden yürürlüğe giremeyeceğini belirtti. Okais, bu durumun ciddi bir anayasa ihlali olduğunu ve yargı mercileri önünde iptale açık olduğunu ifade etti.
Uzman Görüşleri ve Anlaşmanın Geleceği
Sınır meseleleri uzmanı Dr. İsam Halife, imzalanan anlaşmanın Lübnan'a fayda sağlamadığını ve ülkenin Doğu Akdeniz'deki alan kaybının 2 bin 643 ile 5 bin kilometrekareye ulaşabileceğini öngördü. Halife, anlaşmanın Meclis'e sunulmadan hukuken geçerlilik kazanamayacağını ve milletvekillerinin Anayasa Konseyi'nde iptal talebinde bulunabileceğini kaydetti.
Uluslararası Tepkiler ve Bölgesel Etkiler
Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), anlaşmaya yönelik sert eleştirilerde bulundu. Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, bu tür anlaşmaların Kıbrıslı Türklerin haklarını ihlal ettiğini vurgulayarak, Türkiye'nin KKTC ile birlikte bu hakları korumaya devam edeceğini belirtti. KKTC Dışişleri Bakanlığı ise, GKRY'nin Lübnan ile yaptığı deniz yetki alanı düzenlemelerinin geçersiz olduğunu ifade etti.
Tarihsel Arka Plan ve Süreç
Lübnan ve GKRY, deniz yetki alanlarının belirlenmesi konusunda ilk olarak 2007 yılında mutabakata varmış, ancak Lübnan Meclisi bu anlaşmayı onaylamamıştı. Ekim 2022'de Lübnan Cumhurbaşkanlığı, GKRY ile tartışmalı deniz sınırları konusunda bir anlaşma sağlandığını duyurmuştu. Lübnan, Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon kaynaklarının keşfi için GKRY ile dolaylı görüşmeler yürütmüştü. İsrail ve Lübnan, daha önce uzun müzakereler sonucunda deniz sınırlarını belirleyen bir anlaşma imzalamıştı.
