Asi Şairin Mirası ve Siyasi Duruşu
Can Yücel, edebiyat dünyasında asi duruşuyla tanınan ve sol görüşlü bir aydın olarak anılıyor. Ölüm yıl dönümünde hatırlanan Yücel, yaşamı boyunca pek çok siyasi ve toplumsal mücadelede yer aldı. Küçük yaşlarından itibaren siyasi bir atmosferde büyüyen Yücel'in babası, Cumhuriyet'in kuruluş dönemine damgasını vuran Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel'dir. Bu miras, onun edebi kimliğine de yansıdı; Yücel, sosyalist ve halkçı duruşuyla dikkat çektiği gibi, şiirlerinde politik görüşünü cesurca ifade etmekten çekinmedi.
Politik Hayatı ve Edebiyatı
Can Yücel, 1965 yılında Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) katıldı ve partinin seçim kampanyalarında etkili bir rol üstlendi. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın ardından "Mare Nostrum" şiirini kaleme aldı. Yücel, halkın değerlerine sıkı sıkıya bağlı bir şair olarak, Türkiye'nin çıkarlarını savunmaktan asla geri durmadı. Bu tutumu nedeniyle çeşitli bedeller ödedi; 1971 darbesinde Che Guevara ve Mao'dan çeviriler yaptığı gerekçesiyle 15 yıl hapse mahkum oldu ancak 1974'te çıkarılan genel afla serbest kaldı.
Kıbrıs Barış Harekatı ve 12 Eylül Darbesi Üzerine Duruşu
Kıbrıs Barış Harekatı'nı açık bir şekilde destekleyen Yücel, 12 Eylül darbesinin ardından da mücadelesini sürdürdü. Bu dönemde kaleme aldığı "Rengahenk" isimli kitabı, müstehcen içerik iddialarıyla toplatıldı. 12 Eylül sonrası, neoliberalizmin dünya genelindeki yaygınlaşması ve Türkiye'deki sivil toplumculuk akımına karşı da sert eleştirilerde bulundu. Yücel, bu ideolojiyi halktan kopuk ve elitist bir yaklaşım olarak değerlendirdi.
Murat Belge ile İlişkisi ve "Dönmeyen" Şiiri
Can Yücel'in eleştirdiği figürlerden biri de Murat Belge’ydi. Belge’nin temsil ettiği "sivil toplumculuk" ideolojisine karşı sert ve mizahi bir dille eleştirilerde bulunan Yücel, bu bağlamda "Dönmeyen" adlı şiirini yazdı. Şiirinde, Belge ve onun gibi aydın kimliği taşıyan kişilerin eleştirisini yaparak, gerçeklerden uzak ve elitist bir bakış açısına sahip olduklarını vurguladı. Yücel’in kaleme aldığı bu eser, dönemin entelektüel ikliminin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Can Yücel'in Mirası ve İdealleri
Can Yücel, 12 Ağustos 1999’da Datça’da hayata veda etti. Ancak onun fikirleri ve edebi eserleri, günümüzde de yaşamaya devam ediyor. Şairin politik duruşu, cesur eleştirileri ve halkın değerlerine olan bağlılığı, onu Türk edebiyatının önemli simalarından biri haline getirmiştir. Yücel’in eserleri ve düşünceleri, yeni nesil aydınlar için de ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
