İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında planlanan deniz altından enerji hattı projesi, Türkiye'nin itirazları ve çeşitli finansal sorunlar nedeniyle durma noktasına geldi. Projenin geleceği, Avrupa Birliği tarafından başlatılan soruşturma ile daha da belirsiz hale geldi.
Projenin Amacı ve Çıkmaza Girmesi
“Büyük Deniz Enterkonektörü” adı verilen proje, Yunanistan’ın elektriğini Güney Kıbrıs üzerinden İsrail ile entegre etmeyi hedefliyordu. Ancak Türkiye'nin deniz yetki alanlarının ihlal edildiği yönündeki itirazları, Kıbrıslı Rumlar ve Yunanistan arasındaki güvensizlik ve çeşitli yolsuzluk iddiaları, projenin ilerlemesini engelledi. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, projenin ilerlemesi için Güney Kıbrıs'ın kararlılığını göstermesi gerektiğini ifade etti.
Finansman Sorunları ve Soruşturma
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Hristodulidis, Avrupa Birliği Başsavcısı Laura Kövesi'nin proje ile ilgili soruşturma başlattığını duyurdu. Soruşturma, projenin finansmanını sağlayacak olan AB fonlarının nasıl kullanılacağına dair endişeleri içeriyor. Hristodulidis, şikayetlerin incelenmesi neticesinde muhtemel suç unsurlarının araştırılacağı bilgisini aktardı.
Projenin büyük ölçüde AB fonlarına bağımlı olması, geleceğini daha da karmaşık hale getirdi. Kıbrıslı Rumların projeye finansman sağlamada yaşadıkları tereddütler, mevcut koşullar altında projenin sürdürülebilirliğini sorgulayan açıklamalara yol açtı. Rum basını, Avrupa'nın 657 milyon Euro finansman vaat ettiği projenin ihalesinin, sektörde deneyimi olmayan bir şirket tarafından alınmasının nedenlerini araştırdığını bildirdi.
Güney Kıbrıs ve Yunanistan Arasındaki İlişkiler
Maliye Bakanı Makis Keravnos, projenin sürdürülebilirliğine dair olumsuz raporlar aldıklarını dile getirdi. Keravnos, bağımsız kurumlardan gelen çalışmaların, projenin mevcut şartlar altında yürütülemeyeceğini ortaya koyduğunu açıkladı. Kıbrıslı Rum parlamenter Costas Mavrides ise Yunanistan'ın Türkiye'nin tepkisinden çekindiğini ve projenin geleceği hakkında kesin bir garanti verilmesi gerektiğini vurguladı.
Projenin Geleceği ve Beklentiler
Proje, Girit üzerinden Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ni bağlayarak nihayetinde İsrail’in enerji şebekesi ile entegrasyonunu sağlamayı hedefliyordu. Projenin maliyetinin 2,4 milyar Euro olması ve 2030 yılında tamamlanması öngörülüyordu. Ancak mevcut belirsizlikler, projenin ilerlemesini ciddi şekilde etkilemekte. Yunanistan Başbakanı Miçotakis, Kıbrıs’ın projeyi gerçekten istemesi gerektiğini belirtirken, diğer enerji projeleriyle ilgili önceliklerin de göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade etti.
