Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY), Rusya ile iş birliği yaparak NATO denizaltılarını izlediği iddiaları, uluslararası bir araştırma ile gün yüzüne çıktı. Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), The Washington Post ve Avrupa'daki medya kuruluşlarının ortak çalışmasıyla elde edilen verilere göre, GKRY'nin Moskova bağlantılı bir paravan şirket aracılığıyla gerçekleştirdiği izleme faaliyetleri dikkat çekiyor.
NATO'ya Yönelik İzleme Faaliyetleri
Yapılan araştırmada, "Harmony" adındaki gizli bir denizaltı gözetleme sisteminin, Rusya'nın NATO denizaltı hareketlerini takip etmek amacıyla kullanıldığı belirtiliyor. Bu sistemdeki Batı menşeli parçaların, Limasol merkezli Mostrello Commercial Ltd. adlı Kıbrıs şirketi üzerinden temin edildiği ortaya kondu. ABD Hazine Bakanlığı tarafından yaptırım listesine alınan Mostrello, Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı UPT’nin paravanı olarak faaliyet gösterdiği tespit edilmiştir.
Rum Yönetiminin Bilgisi ve Tepkisi
Belgelerde, Mostrello'nun yürüttüğü izleme faaliyetlerinden GKRY yönetiminin haberdar olduğu iddia edilmektedir. Ancak Rum yönetimi, Moskova ile bağlantılı bu casusluk faaliyetlerine karşı herhangi bir önlem almadığı için eleştirilmektedir. Bu durum, GKRY’nin Türkiye’yi Rusya ile iş birliği yapmakla suçlamasına rağmen çifte standartlı bir tutum sergilediği yorumlarına yol açmıştır.
Rusya'nın Deniz Araştırma Faaliyetleri
Aynı araştırmaya göre, Rusya'nın GUGI adlı gizli deniz araştırma biriminin, Baltık Denizi'nde 1994 yılında batan MS Estonia feribotunun enkazını bir istihbarat üssüne dönüştürdüğü belirtiliyor. Rusya, burada yerleştirdiği sensörlerle NATO gemilerinin hareketlerini izlemekte ve bu durum, NATO ülkeleri ve bölge devletleri tarafından yakından takip edilmektedir.
Avrupa'nın Güvenlik Endişeleri
Avrupa Parlamentosu'nun PEGA raporunda, GKRY’nin güvenlik ve gözetim alanındaki denetimlerinin yetersiz olduğu ve çıkar ilişkileri oluşturduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, casus yazılımlar konusunda ihracat lisanslarının gözden geçirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Kıbrıs’ın stratejik önemi ise Rusya, Türkiye ve ABD için önemini artırmaktadır. Türkiye Gazetesi'nin haberine göre, İsrail merkezli casus yazılım üreticisi NSO Group ve Kıbrıs merkezli WiSpear şirketinin bölgedeki faaliyetleri de bu soruşturma kapsamında yer almaktadır. Öte yandan, WiSpear’in 2019 yılında 9 milyon dolarlık bir casus minibüs skandalına karıştığı ve kullanıcıların bilgisi dışında veri topladığı tespit edilmiştir.
