Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), 12 yıl aradan sonra Avrupa Birliği (AB) Dönem Başkanlığı görevini üstlenmeye hazırlanıyor. 1 Ocak 2024 itibarıyla altı aylık bir süre için bu görevi yürütecek olan GKRY, Türkiye ile ilişkiler konusundaki mesajlarıyla dikkat çekiyor. GKRY lideri Nikos Hristodulidis’in Türkiye ile AB arasındaki ilişkilere katkı sağlama niyeti, bu süreçte önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.
Nikos Hristodulidis'in Mesajları ve Beklentiler
Hristodulidis, gerilimi azaltma ve Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin ilerlemesine katkıda bulunma amacı güden bir profil çizerken, Rumların geleneksel politika kalıplarının dışına çıkma potansiyelinin sınırlı olduğunu göstermektedir. GKRY, Türkiye’ye yönelik verdiği “iyi niyet” mesajlarını, belirli koşullara bağlı kılarak sunmaktadır. Özellikle, Türkiye'nin NATO’da atacağı adımların, GKRY’nin de AB kanadında ilerlemesine olanak tanıyacağı vurgusu yapılmaktadır.
NATO Üyeliği ve Stratejik Hedefler
Hristodulidis, Politico’ya yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Barış İçin Ortaklık Projesi’ne (PFP) katılım göstermesi ve Kıbrıs sorununun çözümü yönünde adım atması halinde AB-Türkiye ilişkilerinin olumlu bir yönde ilerleyebileceğini belirtmiştir. PFP, İrlanda'dan Orta Asya’ya kadar uzanan bir coğrafyada, aralarında bazı AB üyelerinin de bulunduğu 18 ülkenin yer aldığı bir ortaklıktır. GKRY yönetiminin ilk hedefi, bu ortaklık aracılığıyla NATO ile kurumsal ilişkiler geliştirmek ve nihai olarak NATO üyeliği hedefine ulaşmaktır. Bu bağlamda, GKRY son dönemde hem ABD hem de AB nezdinde destek arayışlarını sürdürmektedir.
Türkiye'nin Tepkisi ve İlişkilerin Seyri
Öte yandan, Ankara, Kıbrıs Rum Kesimi ile kurumsal işbirliğine dahi sıcak bakmamaktadır. GKRY’nin olası NATO üyeliği, Türkiye’nin kırmızı çizgileri arasında yer almaktadır ve bu konuda yakın gelecekte bir politika değişikliğine gideceğine dair bir işaret bulunmamaktadır. Kıbrıs sorununa Türkiye’ye tatmin edici bir çözüm sunulmadığı sürece ve AB-Türkiye ilişkilerinde yeterli ilerleme sağlanmadığı müddetçe, GKRY’nin sunduğu ılımlı mesajların somut bir karşılık bulması beklenmemektedir.
GKRY'nin Dönem Başkanlığı Sürecinde Türkiye ile İlişkiler
GKRY’nin dönem başkanlığı sürecinde Türkiye-AB ilişkilerine katkı sağlayacak manevra alanının kısıtlı olduğu gözlemlenmektedir. GKRY, önceki dönem başkanlığı sırasında Türkiye’ye bazı ılımlı mesajlar iletmiş ancak bu mesajlar Ankara'da herhangi bir karşılık bulmamıştır. Hristodulidis’in açıklamalarına göre, adada düzenlenecek gayri resmi toplantılara Türkiye’nin davet edilebileceği düşünülmektedir. Özellikle, Nisan ayında yapılması planlanan liderler düzeyindeki toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davet edilmesi gündemde yer almaktadır. Ancak Türkiye’nin GKRY’yi resmi olarak muhatap alma konusunda bir adım atması olası görünmemektedir.
GKRY'nin Blokaj Politikaları ve AB İlişkileri
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile katılım müzakereleri sürerken, GKRY’nin başlıkların açılmasını bloke etmesi, ilişkilerdeki gerilimi artıran bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Şu anki süreçte, GKRY’nin Türkiye’nin savunma odaklı SAFE programına ve Avrupa Savunma Ajansı’na katılımını “ulusal çıkarlar” gereği bloke etmesi dikkat çekmektedir. Brüksel ise, GKRY’nin dönem başkanlığı süresinde Türkiye ile ilişkileri olumsuz etkileyecek girişimlerden kaçınmasını beklemektedir.
